Wyciekły nieoficjalne informacje. Karol Nawrocki szykuje zmianę konstytucji

nieoficjalne informacje. Karol Nawrocki szykuje zmianę konstytucji

W polskiej polityce wrze. Z nieoficjalnych źródeł, do których dotarły media, wynika, że prezydent Karol Nawrocki rozważa inicjatywę zmiany konstytucji. Choć Pałac Prezydencki oficjalnie milczy w tej sprawie, w kuluarach Sejmu i Senatu mówi się o przygotowaniach do największej reformy ustrojowej od 1997 roku.

Sensacyjne doniesienia

Jak ustalił jeden z ogólnopolskich dzienników, w kancelarii prezydenta powstał zespół ekspertów, który od kilku tygodni pracuje nad propozycjami nowych zapisów w ustawie zasadniczej. Temat trzymany był w absolutnej tajemnicy, jednak fragmenty dokumentów miały wyciec do opinii publicznej. Według nieoficjalnych doniesień zmiany miałyby dotyczyć m.in.:

wzmocnienia roli prezydenta kosztem parlamentu,

zmiany sposobu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego,

ograniczenia liczby kadencji posłów,

a także kwestii związanych z bezpieczeństwem narodowym i członkostwem Polski w sojuszach międzynarodowych.

Niektóre propozycje mają być inspirowane rozwiązaniami obowiązującymi we Francji i Stanach Zjednoczonych, co – zdaniem współpracowników Nawrockiego – miałoby zapewnić większą stabilność państwa w czasach kryzysów.

Cisza w Pałacu, burza w Sejmie

Oficjalnie Pałac Prezydencki nie komentuje medialnych doniesień. Rzecznik Karola Nawrockiego ograniczył się do krótkiego stwierdzenia, że „prezydent analizuje różne scenariusze dotyczące przyszłości Polski”. Mimo tego w parlamencie zawrzało. Posłowie partii rządzącej nieoficjalnie przyznają, że dokumenty istnieją i że pierwsze konsultacje z liderami klubów politycznych odbyły się już na początku sierpnia.

Opozycja reaguje bardzo ostro. – Jeśli te informacje się potwierdzą, będziemy mieli do czynienia z próbą przejęcia pełni władzy przez prezydenta. To zamach na demokrację – grzmią przedstawiciele Koalicji Obywatelskiej. Lewica dodaje, że wszelkie zmiany ustrojowe wymagają szerokiego konsensusu, a nie „zakulisowych gier”.

Skomplikowana procedura

Zmiana konstytucji to proces niezwykle trudny. Wymaga większości 2/3 głosów w Sejmie oraz zatwierdzenia przez Senat. W przypadku niektórych zapisów konieczne jest także przeprowadzenie ogólnonarodowego referendum. Nawet jeśli prezydent zdołałby przekonać część opozycji do współpracy, droga do wprowadzenia nowych przepisów pozostaje daleka i pełna przeszkód.

Eksperci podkreślają, że w obecnym układzie sił parlamentarnych projekt zmiany konstytucji miałby szanse powodzenia jedynie przy wsparciu części ugrupowań opozycyjnych. A te, przynajmniej na razie, odcinają się od pomysłu Nawrockiego.

Reakcje społeczne

Sondaże przeprowadzone na gorąco po medialnych doniesieniach pokazują, że Polacy są podzieleni. 38% badanych uważa, że konstytucja rzeczywiście wymaga reformy, 41% jest przeciwko jakimkolwiek zmianom, a 21% nie ma zdania. Co ciekawe, nawet wśród zwolenników obozu prezydenckiego panuje niepewność – wielu wyborców boi się, że zmiany mogą być zbyt daleko idące i zagrażające równowadze władz.

Na ulicach większych miast pojawiły się już pierwsze manifestacje organizowane przez ruchy obywatelskie, które domagają się od prezydenta jasnych deklaracji. Transparenty z hasłami „Ręce precz od konstytucji” czy „Demokracja to nie zabawa” pojawiły się m.in. w Warszawie, Krakowie i Gdańsku.

Międzynarodowe echa

Informacje o możliwych zmianach w polskiej konstytucji odbiły się szerokim echem za granicą. Agencje prasowe w Berlinie, Paryżu i Brukseli piszą o „kursie na wzmocnienie władzy prezydenckiej” i zastanawiają się, czy Polska nie pójdzie drogą Węgier. Amerykańscy komentatorzy zwracają uwagę, że ewentualne reformy mogą utrudnić współpracę Warszawy z Unią Europejską, a jednocześnie zwiększyć jej uzależnienie od decyzji jednej osoby.

Możliwe scenariusze

Analitycy polityczni wskazują trzy scenariusze rozwoju sytuacji:

1. Projekt zostaje oficjalnie ogłoszony – prezydent przedstawia swoje propozycje i rozpoczyna się długa parlamentarna batalia o ich przyjęcie.

2. Zmiany ograniczone – pod wpływem krytyki Nawrocki decyduje się na węższy pakiet reform, np. w zakresie bezpieczeństwa i kadencyjności parlamentarzystów, rezygnując z kontrowersyjnych zapisów.

3. Wycofanie się z pomysłu – ze względu na opór społeczny i brak większości w Sejmie projekt zostaje zamrożony, a prezydent ogłasza, że była to jedynie „inicjatywa ekspercka”.

Komentarze ekspertów

Profesor prawa konstytucyjnego z Uniwersytetu Warszawskiego twierdzi, że zmiany proponowane przez Nawrockiego mogą prowadzić do poważnych napięć ustrojowych. – Polska konstytucja jest dokumentem kompromisowym. Jeśli zaczniemy z niej wyjmować elementy równoważące władzę, ryzykujemy zachwianie całego systemu – mówi.

Z kolei politolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego uważa, że temat konstytucji jest narzędziem politycznym. – Nawrocki potrzebuje mocnego hasła, które zmobilizuje jego elektorat. Reforma konstytucyjna, nawet jeśli nierealna, daje mu wizerunek polityka odważnego, który nie boi się wielkich projektów – komentuje.