Szanowny Panie Marszałku Szymonie Hołownia. Jeśli nie zmieni Pan decyzji w sprawie zaprzysiężenia kandydata na prezydenta Karola Nawrockiego przed Zgromadzeniem Narodowym, to popełni Pan przestępstwo.

Szanowny Panie Marszałku Szymonie Hołownia – przestroga przed naruszeniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

W obliczu planowanego zaprzysiężenia Karola Nawrockiego na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przed Zgromadzeniem Narodowym, chcę wyrazić poważne zaniepokojenie i zaapelować do Pana Marszałka o ponowne przemyślenie tej decyzji. Podjęcie takiego kroku – mimo kontrowersji konstytucyjnych oraz sprzeciwu części opinii publicznej i prawników – może bowiem nie tylko naruszyć zasady demokracji i praworządności, ale stanowić wręcz przestępstwo urzędnicze.

1. Zgromadzenie Narodowe – czym jest i jaka jest jego rola?

Zgodnie z Konstytucją RP (art. 130), Prezydent-elekt składa przysięgę przed Zgromadzeniem Narodowym, zanim obejmie urząd. Zgromadzenie Narodowe to wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu, zwoływane w ściśle określonych przypadkach. Aby zaprzysiężenie było legalne i miało moc prawną, konieczne jest spełnienie warunków określonych przez Konstytucję oraz ustawy. Ich obejście, a zwłaszcza zlekceważenie ewentualnych protestów wyborczych czy niewyjaśnionych nieprawidłowości, może skutkować nieważnością takiego aktu z punktu widzenia prawa.

Karol Nawrocki, dotychczasowy prezes IPN, jest postacią kontrowersyjną i politycznie nacechowaną. Jego kandydatura została zgłoszona i zatwierdzona w atmosferze silnych napięć społecznych oraz przy ograniczonej przejrzystości procesu. Pojawiają się liczne pytania o zgodność jego wyboru z zasadami uczciwości, transparentności oraz konstytucyjnego porządku.

Wielu ekspertów konstytucyjnych zwraca uwagę, że zaprzysiężenie osoby, której wybór może być wadliwy, stawia pod znakiem zapytania legalność sprawowanego przez nią urzędu. Odpowiedzialność za dopuszczenie do tego stanu rzeczy spoczywa w dużej mierze na Marszałku Sejmu, który organizuje i przewodniczy Zgromadzeniu Narodowemu.

3. Odpowiedzialność karna i konstytucyjna

Zgodnie z art. 231 Kodeksu karnego, funkcjonariusz publiczny, który przekracza swoje uprawnienia lub nie dopełnia obowiązków, działając na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Jeśli zaprzysiężenie Karola Nawrockiego nastąpi mimo nieprawidłowości lub bez dopełnienia odpowiednich procedur (np. zignorowania ewentualnych protestów wyborczych lub sprzeciwu Senatu), może to zostać uznane za rażące naruszenie obowiązków Marszałka Sejmu. Co więcej, taka decyzja może być uznana za działanie sprzeczne z Konstytucją, a nawet stanowić podstawę do postawienia Marszałka przed Trybunałem Stanu.

4. Precedens i przyszłość demokracji w Polsce

Podjęcie decyzji o zaprzysiężeniu osoby, co do której istnieją poważne zastrzeżenia, może stworzyć niebezpieczny precedens. W państwie prawa nie może być zgody na działania „dla świętego spokoju” lub „z powodu kalendarza politycznego”. Zignorowanie opinii prawników, środowisk akademickich i społecznych to nie tylko akt pychy politycznej – to ryzyko podważenia zaufania obywateli do instytucji państwa.

Decyzje podejmowane przez osoby pełniące najwyższe urzędy w państwie muszą być nie tylko legalne, ale także legitymizowane społecznie i moralnie. W przeciwnym razie będą prowadzić do dalszej erozji autorytetu Sejmu, Senatu i – ostatecznie – urzędu Prezydenta RP.